ေႏြရာသီနာရီခ်ိန္ႏွင့္ ဇာတာတြက္ပံုအပိုင္း(၁)

MOTAA – Astrology Course (Level-1) 

ေႏြရာသီ နာရီခ်ိန္ (Daylinght Saving Time)

ကမာၻ႔ ေျမာက္ပိုင္း ႏိုင္ငံတို႔တြင္ ေႏြရာသီသို႔ ေရာက္ေသာ အခါ ေန႔တာ အလြန္႐ွည္လ်ား၍၊ ေဆာင္းရာသီ တြင္မူ ေန႔တာ အလြန္တိုေၾကာင္းကို ၿပီးခဲ့ေသာ သင္ခန္းစာတြင္ ပံုႏွင့္ တကြ ေဖၚျပခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထိုႏိုင္ငံ အခ်ိဳ႕တို႔ အေနျဖင့္- ေႏြရာသီေရာက္ေသာ အခါ မူလပံုမွန္ နာရီတြင္ ၁-နာရီ ထပ္ေပါင္း ထည့္၍ ေစာေပး လိုက္သည္။ ဤနည္းအားျဖင့္ ဤစနစ္ကို အသံုးျပဳေသာ ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေႏြရာသီသို႔ ေရာက္ေသာ အခါ- ပံုမွန္ မနက္ ၇း၀၀ အစား၊ မနက္ ၈း၀၀ ဟု ျဖစ္သြားပါသည္။ အျခားကာလ မ်ားတြင္ ပံုမွန္ နာရီသာ ျဖစ္ပါသည္။ (ဥေရာပသား အခ်ိဳ႕က အရပ္စကားျဖင့္ ေႏြဆိုလွ်င္ ၁-နာရီေပါင္း၊ ေဆာင္း ဆိုလွ်င္ ၁-နာရီ ႏွဳတ္သည္ ဟု အလြယ္ ေျပာျခင္းသည္ မမွန္ပါ။)

ဤစနစ္ကို အသံုးျပဳရန္ စတင္ အၾကံျပဳခဲ့သူသည္- အေမရိကန္ လြတ္လပ္ေရး ဘခင္၊ ႏိုင္ငံေရး ပိသုကာ၊ နကၡတ္ပညာ႐ွင္၊ အဆင့္ျမင့္ အင္းပညာ႐ွင္ ျဖစ္သူ ဘင္ဂ်မင္ ဖရန္ကလင္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဥေရာပ ႏိုင္ငံ အမ်ားစု အေနျဖင့္ အသံုးျပဳရန္ ထိုအခ်ိန္က ျငင္းဆန္ ခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ယခုေခတ္ ဇာတာတြက္ခ်က္ေသာ အခါတြင္- မိမိတြက္ခ်က္ေသာ ႏိုင္ငံသည္ ေႏြရာသီ နာရီခ်ိန္ ကို အသံုးျပဳမျပဳ၊ အသံုးျပဳပါက- ယခုကာလတြင္ ေႏြရာသီ နာရီ ေပါင္းထည့္ထားျခင္း ႐ိွမ႐ိွကို ထည့္သြင္း တြက္ခ်က္ ရပါသည္။ ဇာတာမ်ား တြက္ခ်က္ရာတြင္- အားလံုး လိုလိုအားျဖင့္ ဂရင္းနစ္ စံေတာ္ခ်ိန္သို႔ ျပန္ေျပာင္းၾကရ သျဖင့္- တြက္ခ်က္ ေသာ ေဒသ ၏ စံေတာ္ခ်ိန္နာရီ၊ ေႏြရာသီ နာရီတို႔ကို ျပန္ႏွဳတ္ေပးျခင္းျဖင့္ ဂရင္းနစ္ စံေတာ္ခ်ိန္ ကို ရ႐ိွ ပါသည္။

ဇာတာတြက္ခ်က္ပံုအဆင့္ဆင့္

ဤအခန္း အေနျဖင့္ ဇာတာတြက္ခ်က္ပံု အဆင့္ဆင့္ကို ေဖၚျပေပးမည္ ျဖစ္သည္။ ဇာတာတြက္ ရာတြင္- ပထမ ဦးစြာ- ဇာတာ႐ွင္ အေနျဖင့္ မည္သည့္ လဂ္ျဖစ္သည္ကို သိ႐ိွရန္တြက္ခ်က္ရျခင္း ျဖစ္၍၊ ထို႔ေနာက္ ၿဂိဳဟ္တို႔၏ တည္ေနရာကို ႐ွာေဖြရန္ ျဖစ္သည္။ သီရိပတိမူကို ဤသင္ခန္းစာတြင္ မေဖၚျပပါ။ ဇာတာ႐ွင္၏ လဂ္ကို ႐ွာရန္ အတြက္- ဤသင္ခန္းစာ အေနျဖင့္ ေနလဂ္သြားနာရီ ကိုအသံုးျပဳ၍ ႐ွာေဖြ တြက္ခ်က္ ပံုတို႔ကို ေဖၚျပေပးမည္ ျဖစ္ပါသည္။

ေနလဂ္ သြားနာရီ (Sidereal Time) 

ေနလဂ္ သြားနာရီကို ျမန္မာ သံဒိ႒ ျပကၡဒိန္ အခ်ိဳ.တြင္ ဣဌ ေနလဂ္သြား နာရီ ဟုလည္း ေခၚတတ္ ပါသည္။ အမွန္အားျဖင့္ နကၡတ္တို႔မွ အမီွျပဳေသာ နာရီ စနစ္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ “နကၡတ္နာရီ” ဟု ဆိုလွ်င္ ပိုမွန္ ပါမည္။ ျမန္မာ သံဒိ႒တို႔သည္ သူရိယ သိဒၶႏၲကို မူတည္၍ တြက္ထားျခင္း၊ တစ္ရက္လွ်င္ နာရီ ၆၀ ႐ိွေသာ တကၠာလ နာရီ စနစ္ကို အသံုးျပဳထားျခင္း စသည္တို႔ ေၾကာင့္ ယခု သင္ခန္းစာတြင္ ေဖၚျပမည့္ တြက္နည္းႏွင့္ ကြာျခားမွဳ ႐ိွေသာ္လည္း- သေဘာခ်င္း အတူတူပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤေနလဂ္သြားနာရီ ကိစၥသည္- အေလးအနက္ထားလွ်င္ ထားသေလာက္ အေရးႀကီးသည္။

ေနလဂ္ သြားနာရီကို အသံုးခ် တြက္ခ်က္ ရသူမ်ားမွာ- ေဗဒင္ နကၡတ္ ပညာ႐ွင္မ်ားသာ မဟုတ္ပါ။ G.P.S ေခၚ Global Positioning System ကို အသံုးခ် ေနၾကသူမ်ား၊ အေျမာက္ လက္နက္ႀကီး၊ ဒံုးပ်ံ ပစ္လႊတ္ရန္ တြက္ခ်က္ ရသူမ်ား၊ ၿဂိဳဟ္တု ပစ္တင္ရန္ အတြက္ မိမိ ၿဂိဳဟ္တု ထား႐ိွရမည့္ ေနရာကို တြက္ခ်က္ရသူမ်ား၊ Navigation ေခၚ တည္ေနရာ တြက္ခ်က္ ၾကရသူမ်ား၊ ေနေရာင္ျခည္ စြမ္းအင္သံုးရန္ အတြက္ Solar Tracking System ေခၚ ေနသြားရာ လမ္းေၾကာင္း တစ္ေလွ်ာက္ မိမိတို႔ အသံုးျပဳေနေရာင္ခံ စေလာင္း (ၿဂိဳဟ္တု စေလာင္းကဲ့သိုပင္ ျဖစ္ပါသည္။) ကို မည္သည့္ အရပ္မ်က္ႏွာသို႔ ဦးတည္၍ မည္မွ် အျမန္ႏွဳန္းျဖင့္ လွည့္ေပး ရမည္ကို တြက္ခ်က္ရသူ မ်ားတို႔ ျဖစ္ပါသည္။

အထူးသျဖင့္ အျမင္ နကၡတ္ၾကည့္သူမ်ား အေနျဖင့္- မွန္ေျပာင္းကို အသံုးမျပဳခင္- ေနလဂ္ သြားနာရီ ကို ႀကိဳတင္ တြက္ထားျခင္းျဖင့္ မည္သည့္ အရပ္ကို ဦးတည္၍ ၾကည့္ရမည္ ဆိုသည္ကို သိႏိုင္သည္။ ေအာက္တြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ ပံုမွာ- သေဘၤာသားမ်ား အသံုးျပဳေသာ Sextant ျဖင့္ တည္ေနရာ ႐ွာေနျခင္း ျဖစ္သည္။ ေနလဂ္ သြားနာရီ ကို တြက္ခ်က္၍- သတ္မွတ္ထားေသာ ကာလ အခ်ိန္တြင္- နာမ္ဓါတ္၊ စိတ္တန္ခိုး က်င့္စဥ္ တိုးတက္မွဳတို႔တြင္ အသံုးခ်ႏိုင္ပါက- သာမာန္ထက္ ၄-ဆ အထိ ထူးျခားမွဳ ႐ိွႏိုင္ ေသာ္လည္း၊ ယခု သင္ခန္းစာႏွင့္ မဆိုင္သျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ အလြဲသံုးစား လုပ္မိပါက အႏၱရာယ္မ်ား ႐ိွသျဖင့္ လည္းေကာင္း ဤေနရာတြင္ မေဖၚျပေတာ့ပါ။

ေနလဂ္သြား တစ္ရက္ (Sidereal day ) ကာလ၏ ၾကာျမင့္ခ်ိန္သည္- ေနလဂ္ သြားတစ္ႏွစ္ကာလ (Sidereal Year) စုစုေပါင္း ေနသြား ရက္ေပါင္း (Solar Year) ျဖင့္ စားျခင္း ျဖစ္သည္။ ကမာၻ အေနျဖင့္ ေနမွ မီွျငမ္း ၍ ေရတြက္ေသာ္ - မိမိ ၀င္႐ိုးေပၚတြင္ အပါတ္ေပါင္း 365.2422 ပါတ္ - ပါတ္ ၿပီးေသာ ကာလ သည္ ေနသြား တစ္ႏွစ္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤသို႔ ေနႏွင့္ ႏိွဳင္းယွဥ္ ေသာ ႏွစ္ကို (Solar Year) ဟု ေခၚသည္။

သို႔ေသာ္- ထိုအခ်ိန္ကာလ အတြင္း ၌ပင္လွ်င္- ေနမွ မီွျငမ္းျခင္း မဟုတ္ပဲ- ေ၀းလံေသာ နကၡတ္တာရာ အမွတ္တို႔မွ တိုင္းတာ ပါက အပါတ္ေပါင္း 366.2422 ပါတ္ - ပါတ္ျပီးသြားၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ ဤသို႔ ေနမွ တိုင္းတာျခင္း မဟုတ္ပဲ- နကၡတ္တာရာ တို႔မွ မီွျငမ္း တိုင္းတာျခင္းကို (Sidereal Year) ဟုေခၚသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ- သာမာန္ ေနကို အမွီျပဳေသာ ရက္တစ္ရက္ Solar Day ထက္- စာလွ်င္ ေနလဂ္ သြား ရက္ (Sidereal Day) က ပိုျမန္ ေနသည္ကို ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္သည္။

ေအာက္တြင္ http://en.wikipedia.org/wiki/Sidereal_time မွ သ႐ုပ္ေဖာ္ပံုျဖင့္ ႐ွင္းျပေပးထားပါသည္။ အစက္ငယ္သည္ ၾကယ္တစ္လံုးျဖစ္၍- ၄င္းၾကယ္ ႏွင့္ ေနတို႔သည္ ျမင္ေနရေသာ လမ္းေၾကာင္း (S) ၏ တည့္တည့္တြင္ ႐ိွေနပါအံ့၊ (ပထမပံု)၊ ၂၃း၅၆း၀၄ ၾကာေသာ အခါတြင္၊ လမ္းေၾကာင္း (S) ၏ တည့္တည့္သို႔ ၾကယ္မွာ ေရာက္ေနၿပီ ျဖစ္ေသာ္လည္း၊ ေနအေနျဖင့္ ထိုလမ္းေၾကာင္း (S) သို႔ မေရာက္ေသး၊ ေနသည္ ထိုလမ္းေၾကာင္း ေနရာ (S) သို႔ တစ္ပါတ္ ျပန္ေရာက္လာေသာ ၂၄-နာရီ ၾကာေသာ အခ်ိန္တြင္ ၾကယ္၏ အေနအထားသည္ ထိုလမ္းေၾကာင္း (S) အား ေက်ာ္လြန္သြားၿပီ ျဖစ္သည္။

ထို႔ေၾကာင့္-၄င္းတို႔ကို အခ်ိဳးခ်ပါက 365.2422 / 366.2422 = 0.997269566 ကို ရပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္- ေနလဂ္သြား တစ္ရက္ သည္ ပံုမွန္ သိထားၾကေသာ 24 -နာရီ တစ္ရက္ (ပံုမွန္ ၂၄-နာရီ တစ္ရက္ သည္ ေနကို မွီျငမ္း ျခင္း ျဖစ္သည္။) ၏ 99.7269% သာ ႐ိွပါသည္။ ေနလဂ္သြား တစ္ရက္ (Sidereal day ) တစ္ရက္ကို သာမာန္ နာရီ ပံုစံျဖင့္ ျပလိုပါက- 24 နာရီ x 0.997269566 = 23.93446959 နာရီ ကိုရပါသည္။

၄င္းကို နာရီ၊ မိနစ္၊ စကၠန္႔ ပံုစံ ျဖင့္ ေျပာင္းလိုက္ပါက- 23:56:4.09 ကို ရပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေနလဂ္သြား တစ္ရက္ သည္ ပံုမွန္ ၂၄-နာရီ တစ္ရက္ ထက္ စာလွ်င္ ၄-မိနစ္ နီးပါး တိုေတာင္းသည္။ နာရီအားျဖင့္ ဆိုပါက- ေနလဂ္သြား တစ္နာရီသည္ ပံုမွန္ တစ္နာရီ ထက္ ၉.၈၂၉၅ စကၠန္႔ ပိုျမန္ပါသည္။ သို႔ေသာ္- ၄င္းသည္ ပ်မ္းမွ် တန္ဘိုးသာ ျဖစ္ပါသည္။ ၿဂိဳဟ္သြား ျပကၡဒိန္တို႔တြင္ အၾကမ္းပ်င္း သေဘာ အေနျဖင့္ ၁၀-စကၠန္႔ ဟု တြက္ေလ့ ႐ိွတတ္ ၾကသည္။ ၄င္းကို တြက္ခ်က္ပံု အဆင့္ဆင့္ကို ေအာက္တြင္ ႐ွင္းျပထားပါသည္။